Μεταβολική Προσέγγιση σε ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα
Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου UNI.NA. Federico II
Ειδικός στα Χρόνια Νοσήματα και στις Μεταβολικές Διαταραχές
American College for the Advancement in Medicine
Η κατάληξη –ίτιδα στην ιατρική υποδηλώνει φλεγμονή. Ο όρος Αρθρίτιδα περιγράφει την φλεγμονή των αρθρώσεων. Υπάρχουν πάνω από 100 διαφορετικές μορφές αρθρίτιδας (οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής, ουρική, ψωριασική, μικροβιακή κ.ά.).
Τα βασικά χαρακτηριστικά της αρθρίτιδας είναι ο πόνος και ο περιορισμός της κίνησης. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα μπορούν να είναι είτε ήπια, όπως μια μικρή πρωινή δυσκαμψία των αρθρώσεων, είτε να φτάνουν σε σημείο που περιορίζουν πλήρως την κινητικότητα.
Σύμφωνα με μια μεγάλη μελέτη του Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), ένας στους 5 ενήλικες πάσχει από διαγνωσμένη αρθρίτιδα και προβλέπεται αύξηση της επίπτωσης της νόσου στα επόμενα χρόνια.
Δεν είναι λοιπόν υπερβολική η δήλωση που αναφέρεται από αρκετούς ερευνητές ότι μια ανακάλυψη που θα θεράπευε τα αρθριτικά νοσήματα θα ήταν πιο σημαντική και από την ανακάλυψη της θεραπείας του καρκίνου. Υπολογίζεται ότι η ανακάλυψη της θεραπείας του καρκίνου θα αύξανε τον μέσο όρο ζωής κατά 2 έτη ενώ η θεραπεία της αρθρίτιδας θα βελτίωνε την ποιότητα ζωής κατά 5 έτη.
Οι δύο κύριες μορφές αρθρίτιδας είναι η οστεοαρθρίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Η οστεοαρθρίτιδα πλήττει τους χόνδρους των αρθρώσεων (το ελαστικό μέρος που καλύπτει το οστό στο σημείο της άρθρωσης) μαζί με το οστό που στηρίζει τον χόνδρο. Φαίνεται να οφείλεται σε φθορά και συσσωρευμένες κακώσεις των αρθρώσεων. Κύριο χαρακτηριστικό της οστεοαρθρίτιδας είναι φθορά των χόνδρων και η εναπόθεση ασβεστίου στις αρθρώσεις.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, όπου το σώμα επιτίθεται στις ίδιες τις αρθρώσεις του και τις καταστρέφει σταδιακά. Οι αρθρώσεις σε αυτή την περίπτωση πλήττονται συμμετρικά και μακροπρόθεσμα παραμορφώνονται. Στην ρευματοειδή αρθρίτιδα επηρεάζονται όμως και άλλα όργανα, όπως η καρδιά και πρόκειται για ένα νόσημα που επηρεάζει την υγεία του ατόμου σε πολλαπλά επίπεδα.
Και οι δύο μορφές χαρακτηρίζονται από μια σταθερή και σταδιακή επιδείνωση της νόσου ενώ όλες οι θεραπείες έχουν στόχο την καθυστέρηση της επιδείνωσης των συμπτωμάτων.
Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι με τον τρόπο που προσεγγιζόταν το πρόβλημα μέχρι σήμερα το μόνο που μπορούμε να προσφέρουμε στους ασθενείς είναι ανακουφιστικές θεραπείες.
Σίγουρα δεν πρέπει να υποτιμώνται όλες οι εξελίξεις που έχουν γίνει σε αυτόν τον τομέα όσον αφορά στην εξέλιξη της νόσου και στην διαχείριση του πόνου, δεν μπορούμε όμως να πούμε σε καμία περίπτωση ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση οδηγεί σε μια σταθερή και σταδιακή βελτίωση. Μιλάμε πάντα για μια προσπάθεια που επικεντρώνεται στην μείωση της ταχύτητας επιδείνωσης. Εκ προοιμίου η επιδείνωση θεωρείται δεδομένη.
Μια Νέα Προσέγγιση
Έχω συχνά αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα για μια στροφή της ιατρικής σκέψης που λαμβάνει χώρα τα τελευταία χρόνια. Ανακαλύψεις των τελευταίων 50 ετών φαίνεται να μετουσιώνονται στην κλινική εφαρμογή με ιλιγγιώδη ταχύτητα στα τελευταία 4-5 χρόνια.
Το μοντέλο σκέψης των σημερινών θεραπειών για τις αρθρίτιδες βασίζεται σε ένα ανατομικό τρόπο σκέψης. Εξετάζουμε το ανθρώπινο σώμα σαν μια μηχανή όπου τα όργανα που το απαρτίζουν είναι τα «ανταλλακτικά» της τα οποία σταδιακά και αναπόφευκτα φθείρονται. Η συγκεκριμένη προσέγγιση εμφανίζει αποτελεσματικότητα στα οξέα και επείγοντα προβλήματα υγείας.
Στην περίπτωση ενός τραυματισμού στο γόνατο, το γόνατο μας πρήζεται και πονάει. Το χτύπημα προκάλεσε την καταστροφή ιστών και το σώμα στη συνέχεια ξεκίνησε διαδικασίες επιδιόρθωσης. Ξεκινάει στο συγκεκριμένο σημείο η παραγωγή ουσιών που προκαλούν αύξηση της αιμάτωσης και πόνο.
Σκοπός των παραπάνω ενεργειών είναι η παροχή θρεπτικών συστατικών στην περιοχή (αιμάτωση) και η ακινητοποίησή της (πόνος) μέχρι να αποκατασταθεί η φυσιολογική λειτουργία της περιοχής. Το σύνολο των διαδικασιών που περιγράψαμε ονομάζονται φλεγμονή.
Η φλεγμονή (φλέγω, καίω) περιγράφει τον πόνο, την ερυθρότητα, την θερμότητα και το πρήξιμο που συμβαίνουν καθώς το σώμα επουλώνει την πάσχουσα περιοχή. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η φλεγμονή είναι η διαδικασία που ενεργοποιεί το σώμα μας για να λύσει ένα πρόβλημα.
Όσο πιο μεγάλη η κάκωση τόσο πιο έντονη και η διαδικασία επούλωσης. Στην προσπάθεια μας να μειώσουμε τον πόνο που συνοδεύει την φλεγμονή χρησιμοποιούμε φαρμακευτικά και άλλα μέσα που είτε στοχεύουν τον πόνο (παυσίπονα, ακινητοποίηση) είτε την φλεγμονή (αντιφλεγμονώδη, πάγος).
Η ανακουφιστική αγωγή μας βοηθάει να νοιώθουμε καλύτερα καθώς το σώμα επαναφέρει και αναδομεί τους ιστούς που υπέστησαν βλάβη. Δεν βοηθάει στην επούλωση, τουναντίον την καθυστερεί καθώς μειώνει την ένταση της.
Για να επουλώσει το σώμα μας μια οποιαδήποτε βλάβη χρειάζεται δομικά συστατικά και ενέργεια ώστε να φτιάξει νέους ιστούς. Η θρεπτική κατάσταση του οργανισμού και τα αποθέματα του σε αμινοξέα, μεταλλικά στοιχεία, βιταμίνες και ένζυμα καθορίζουν την διάρκεια και τον βαθμό επούλωσης μιας βλάβης.
Όταν πρόκειται για κάτι οξύ και μεμονωμένο το σώμα είναι σε θέση να αποκαταστήσει σε μεγάλο βαθμό την φυσιολογική λειτουργία. Όταν όμως έχουμε χρόνιες κακώσεις και φλεγμονές μειώνονται τα αποθέματα και παράλληλα η ικανότητα επαναφοράς της φυσιολογικής λειτουργίας.
Αν γνωρίζουμε τι λείπει από το σώμα ώστε να το χορηγήσουμε μπορούμε να δράσουμε αιτιολογικά και όχι μόνο ανακουφιστικά. Στόχος μας σήμερα δεν είναι μόνο η συμπτωματική ανακούφιση αλλά η επαναφορά της φυσιολογικής λειτουργίας (Λειτουργική Ιατρική).
Η αξιολόγηση της επάρκειας σε συστατικά με την χρήση ειδικών εξετάσεων που καταγράφουν τις χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν στο σώμα μας (μεταβολική κατάσταση) ανοίγουν νέους δρόμους στην διαχείριση χρόνιων φλεγμονωδών νοσημάτων.
Πράγματι όπως αναφέρεται και σε πρόσφατη ανακοίνωση του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ «Η μελέτη της μεταβολικής κατάστασης του οργανισμού είναι ένας πιο απλός και ακριβής τρόπος για να αξιολογήσουμε την κατάσταση υγείας ...»
Τι μπορούμε να κάνουμε
Η χορήγηση βιταμινών και θρεπτικών συστατικών μετά από μέτρηση και καταγραφή των ελλείψεων μπορεί να αλλάξει ριζικά την εικόνα.
Φυσικά συστατικά σε θεραπευτικές δόσεις όπου εκλείπουν, όπως:
-
Η βιταμίνη D3
-
H βιταμίνη Κ2
-
Το μαγνήσιο
-
Η γλουκοζαμίνη
-
Τα ω-3 λιπαρά οξέα
-
Η λυσίνη
-
Η προλίνη
-
H βιταμίνη C
όταν συνοδεύονται με αντιφλεγμονώδη διατροφή επιταχύνουν τις διαδικασίες επούλωσης και μειώνουν την ένταση της φλεγμονής.
Η ταχύτητες εξέλιξης και ανάπτυξης τεχνικών για την παρακολούθηση και καταγραφή των μεταβολικών οδών του ανθρώπινου οργανισμού είναι εκπληκτικές. Μέθοδοι που μέχρι πριν μια πενταετία είχαν μόνο ερευνητικές εφαρμογές, σήμερα έχουν κλινικές εφαρμογές και μας επιτρέπουν παράλληλα με την συμπτωματική αγωγή να αποτυπώνουμε την κατάσταση του οργανισμού σε πραγματικό χρόνο.
Το σώμα μας έχει την τάση να ισορροπήσει στο σημείο καλύτερης υγείας που μπορεί. Πριν 2500 ο Ιπποκράτης δήλωσε ότι αν οι ενέργειες του γιατρού ωφελούν και δεν βλάπτουν τότε ο ασθενείς θεραπεύεται. Σήμερα όσο ποτέ μπορούμε να βοηθήσουμε με εξαιρετική ακρίβεια προς αυτή την κατεύθυνση.
Στην Υγειά Σας!
Πηγές
www.medpagetoday.com/Rheumatology/Arthritis/22612?
health.in.gr/news/scienceprogress/article/?aid=1231113349
ard.bmj.com/content/69/6/1227.abstract
www.springerlink.com/content/01608014618m63x5/
www.nature.com/nrrheum/journal/v6/n7/full/nrrheum.2010.89.html
www.chem.harvard.edu/groups/saghatelian/research.php
en.wikipedia.org/wiki/Collagen
en.wikipedia.org/wiki/Connective_tissue_disease
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18484089
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου